Trong các nhà máy chế biến cao su, môi trường làm việc thường xuyên có độ ẩm cao, nhiều hơi nước và hóa chất bay hơi. Đây chính là điều kiện lý tưởng khiến cho động cơ điện – "trái tim" của hệ thống máy móc – dễ bị xuống cấp nhanh chóng. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân gây ẩm, tác hại của hơi ẩm đối với động cơ, và quan trọng nhất là đề xuất các giải pháp chống ẩm cho động cơ nhà máy cao su hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế sản xuất.

Vì sao động cơ trong nhà máy cao su dễ bị ẩm?

Trong môi trường nhà máy chế biến cao su, độ ẩm cao là yếu tố đặc trưng, bắt nguồn từ các nguyên nhân sau:

• Quy trình sản xuất sử dụng nước nóng: rửa, ngâm, và làm nguội cao su đều tạo ra lượng hơi nước lớn.
• Không khí chứa hóa chất bay hơi: lưu huỳnh, axit formic... khiến môi trường ngưng tụ nhiều hơi ẩm độc hại.
• Hệ thống thông gió không tối ưu: lưu thông không khí kém khiến hơi nước tích tụ và bám vào bề mặt thiết bị.
• Vị trí lắp đặt motor gần nền đất ẩm hoặc gần các bể nước, dễ hút ẩm ngược từ mặt đất.

Tình trạng này nếu không được kiểm soát sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và tuổi thọ của động cơ.

Động cơ Enertech 110kw nhà máy cao su

Tác hại của độ ẩm đối với động cơ điện

Độ ẩm và hơi nước không chỉ gây ra hiện tượng ngưng tụ bên ngoài, mà còn xâm nhập vào bên trong động cơ qua các khe hở, vòng bi, cánh quạt thông gió... gây ra các hậu quả sau:

Suy giảm cách điện cuộn dây

Nước là chất dẫn điện yếu, nhưng khi ngấm vào lớp cách điện sẽ làm giảm điện trở cách điện, tạo điều kiện cho hiện tượng phóng điện cục bộ và chạm chập xảy ra. Nếu không xử lý kịp thời, sẽ dẫn đến cháy cuộn dây.

Ăn mòn chi tiết kim loại

Vòng bi, trục, lõi sắt của stator hoặc rotor dễ bị gỉ sét trong môi trường ẩm. Ăn mòn làm tăng khe hở không khí, gây ồn, rung và giảm hiệu suất.

Giảm tuổi thọ mỡ bôi trơn

Mỡ bôi trơn trong bạc đạn khi tiếp xúc với hơi nước sẽ bị phân tách, mất độ nhớt, dẫn đến bạc đạn mài mòn nhanh chóng, thậm chí gây vỡ vòng bi khi vận hành.

Tăng tiêu hao điện năng

Động cơ bị ẩm hoạt động không hiệu quả, sinh nhiệt nhiều hơn và tiêu tốn điện năng lớn hơn bình thường.

Giải pháp chống ẩm cho động cơ nhà máy cao su

Dưới đây là các phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và thực tiễn sản xuất, được nhiều nhà máy ứng dụng hiệu quả:

Lắp đặt cảm biến nhiệt

• Một trong những cách hiệu quả nhất để chống ngưng tụ hơi nước bên trong motor.
• Cảm biến nhiệt là thanh điện trở nhỏ được gắn bên trong động cơ, hoạt động khi motor ngừng chạy.
• Duy trì nhiệt độ cuộn dây cao hơn môi trường khoảng 5–10°C sẽ ngăn hiện tượng đọng sương.
• Cần kết nối heater với hệ thống điều khiển tự động, bật/tắt theo thời gian dừng máy.

Xem thêm: https://enertechvn.com/detail/cach-lap-cam-bien-nhiet-ptc-dien-tro-say-bao-ve-dong-co-dien-372.html

Sử dụng sơn cách điện chống ẩm

• Các loại sơn gốc epoxy hoặc silicon chuyên dụng có khả năng kháng ẩm, kháng hóa chất tốt.
• Sơn phủ lên toàn bộ cuộn dây và lõi stator khi chế tạo hoặc bảo trì định kỳ.
• Một số dòng motor cao cấp đã được nhà sản xuất xử lý sơn cách điện ngay từ đầu.

Chọn động cơ có tiêu chuẩn IP cao

• Động cơ chuẩn IP55 trở lên sẽ có khả năng chống bụi và chống nước tốt hơn.
• Trong môi trường cực ẩm, nên chọn loại IP65 trở lên hoặc motor phòng nổ có chứng chỉ ATEX.
• Nên kết hợp với phụ kiện như vỏ che mưa, lưới chắn bụi, hoặc hộp bảo vệ kín khí.

Lắp quạt hút ẩm hoặc bộ thông gió cưỡng bức

• Cải thiện môi trường xung quanh động cơ bằng cách hút không khí ẩm ra ngoài.
• Đặc biệt cần thiết nếu motor đặt trong hầm, phòng kín hoặc khu vực sát mặt đất.
• Quạt hút nên hoạt động song song với thời gian nghỉ của motor để duy trì thông thoáng.

Bảo trì định kỳ - kiểm tra và sấy khô

• Thực hiện đo điện trở cách điện bằng megohm kế theo chu kỳ (tháng/quý).
• Nếu điện trở < 1 MΩ / kV, cần tiến hành sấy cuộn dây bằng bóng đèn, lò sấy hoặc điện trở gia nhiệt.
• Lau sạch bụi, nước đọng bên trong motor; tra lại mỡ cho bạc đạn nếu có dấu hiệu nhiễm ẩm.

Lắp cảm biến độ ẩm và báo động sớm

• Các thiết bị cảm biến độ ẩm tích hợp Wifi hoặc kết nối PLC giúp giám sát từ xa.
• Khi độ ẩm vượt ngưỡng cài đặt, hệ thống có thể gửi cảnh báo, tự động kích hoạt sấy hoặc quạt hút.

Giải pháp bảo quản động cơ dự phòng

Đối với motor chưa sử dụng hoặc tháo ra khỏi dây chuyền:

• Lau khô, đo cách điện và sơn lại nếu cần.
• Bịt kín đầu trục, lỗ thông hơi bằng băng dính.
• Cất nơi khô thoáng, bọc túi hút ẩm hoặc đặt trong tủ có sưởi nhẹ.
• Định kỳ xoay trục mỗi tháng để tránh kẹt bạc đạn.

Áp dụng nhiều phương pháp để phát hiện động cơ bị ẩm sớm

Những sai lầm cần tránh khi chống ẩm động cơ

• Chạy motor bị ẩm ngay khi khởi động lại sau kỳ nghỉ: dễ gây phóng điện, chạm chập cuộn dây.
• Sấy motor bằng lửa hoặc khí nóng không kiểm soát: có thể làm cháy cách điện, gây biến dạng lõi thép.
  Bôi trơn bạc đạn bằng loại mỡ không phù hợp hoặc bị nhiễm nước: mỡ bị phân tách, gây bó bạc đạn.

Lợi ích khi áp dụng giải pháp chống ẩm hiệu quả

Việc đầu tư vào các giải pháp chống ẩm cho động cơ nhà máy cao su sẽ mang lại các lợi ích rõ ràng:

• Kéo dài tuổi thọ động cơ từ 1.5 – 2 lần so với điều kiện không xử lý ẩm.
• Giảm chi phí sửa chữa đột xuất và thay thế motor mới.
• Tăng tính ổn định của dây chuyền sản xuất, tránh gián đoạn do hỏng hóc.
• Đảm bảo an toàn điện, giảm nguy cơ cháy nổ do chập điện.
• Tối ưu hóa hiệu suất sử dụng điện năng, giảm tổn hao vô ích.

Trong ngành công nghiệp cao su, việc bảo vệ động cơ khỏi ảnh hưởng của độ ẩm là yêu cầu thiết yếu để đảm bảo hiệu quả và an toàn vận hành. Áp dụng đồng thời các giải pháp chống ẩm cho động cơ nhà máy cao su như lắp sưởi cuộn dây, dùng motor IP cao, sơn cách điện, và bảo trì định kỳ sẽ giúp nhà máy tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí bảo dưỡng.

Nếu doanh nghiệp bạn đang cần tư vấn thiết kế hệ thống chống ẩm, kiểm tra và cải tạo động cơ điện tại hiện trường, hãy liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia kỹ thuật của Kỹ Thuật Năng Lượng theo hotline 0902 477 357 chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong việc nâng cao độ bền và hiệu suất thiết bị.

Thông tin liên hệ:

Địa chỉ: Tòa nhà EverRich I, 968 đường 3/2, phường 15, quận 11, TPHCM

Hotline: 0902 477 357

Website: https://enertechvn.com/

Email: contact@enertechvn.com

Facebook: https://www.facebook.com/enertechvn